YouTalent® – internetowa społeczność talentów

Techniki Rysowania Promieni Słonecznych Przebijających Się przez Lasy i Korony Drzew

Piotr Milewski, urodzony w 1975 roku w Chełmie i wychowany w Opolu, napisał artykuł o tym, jak rysować słońce przebijające się przez lasy i korony drzew. Pokazał w nim, co nauczył się mieszkając w różnych krajach, w tym w Japonii przez dziewięć lat.

Jego prace często pokazują “komorebi” – światło słoneczne filtrujące się przez liście drzew. To pojęcie z Japonii bardzo wpłynęło na niego. W 2021 roku, 19 marca, opublikował swoje spostrzeżenia.

Dowiesz się z niego o różnych technikach: od rysunku ołówkiem, przez malowanie akwarelami, po używanie kredek i pasteli. Milewski daje też wskazówki, jak planować obraz i jak używać kolory, żeby pokazać moc światła.

Na końcu są rady dla początkujących, jak unikać błędów i rozwijać umiejętności. Teraz dowiesz się więcej.

Główne Wnioski

  • Rysuj promienie słoneczne zaczynając od planowania, określając kierunek światła i dodając detale.
  • Użyj różnych technik jak ołówek, pastele, kredki i akwarele do pokazania światła i cieni.
  • Mieszaj techniki, na przykład łącząc akwarele z ołówkiem, dla ciekawszych efektów.
  • Obserwuj naturę i prace znanych artystów, żeby lepiej rysować światło w lesie.
  • Ćwicz regularnie i nie bój się eksperymentować z kolorami i światłem.

Podstawowe zasady rysowania światła słonecznego w lesie

Słabej jakości zdjęcie lasu z promieniami słońca przez liście.

Podstawowe zasady rysowania światła słonecznego w lesie:

Gdy rysujesz światło słoneczne w lesie, zrozumienie, skąd pochodzi światło i jak wpływa na otoczenie jest ważne. Nie zapomnij analizować tych aspektów.

Zrozumienie źródła światła

Rozumienie skąd światło się bierze jest kluczowe. Słońce w południe daje silne światło. To sprawia, że cienie są ostre i wyraźne. Takie światło dodaje rysunkom realizmu i sprawia, że wyglądają trójwymiarowo.

Jak słońce świeci na korony drzew, tworzy ciekawe efekty. Można zobaczyć jasne plamy światła i ciemne obszary cieni.

Światło bezpośrednie i rozproszone wpływa na to, jak rysujemy lasy. Rozproszone światło tworzy miękkie cienie. To ważne, gdy pokazujemy runo leśne pod drzewami. Słońce nie zawsze świeci równo.

W lesie światło przesącza się przez liście, tworząc piękny wzór na ziemi.

W rysunku, tak jak w życiu, światło definiuje wszystko.

Teraz, gdy już więcej wiesz o świetle, czas na analizę wpływu światła na otoczenie.

Analiza wpływu światła na otoczenie

Zrozumienie, skąd światło się bierze, to pierwszy krok. Teraz zobaczmy, jak światło wpływa na to, co widzimy w lesie. W lesie równikowym światło dociera do ziemi rzadko. Do koron drzew dociera dużo światła, ale do gruntu – niewiele.

To sprawia, że na dole jest ciemno, a rośliny i zwierzęta muszą się dostosować.

Światło zmienia wszystko. Kolory stają się jaśniejsze lub ciemniejsze, w zależności od tego, ile światła na nie pada. Na przykład borówki i wrzosy wyglądają inaczej rano niż wieczorem.

To samo dotyczy drzew iglastych i liściastych. Jeśli rysujesz las, pamiętaj o tym efekcie.

W wilgotnych tropikalnych lasach jest dużo różnych roślin i zwierząt. Wszystko przez to, że światło różnie dociera do różnych miejsc. Niektóre rośliny potrzebują dużo światła, inne radzą sobie w cieniu.

Zwierzęta też wybierają miejsca, które im pasują. Dlatego las równikowy jest pełen życia. Pamiętaj o tym, gdy będziesz rysować lasy. Pokaż, jak światło tworzy różne zakątki pełne barw i cieni.

Techniki rysunkowe do przedstawiania promieni słonecznych

Doświetlanie ołówkiem to kluczowa technika. Używaj różnych twardości ołówków, aby uzyskać subtelne efekty światła. Stosuj cienkie linie, aby oddać delikatność promieni słonecznych.

Rysunek ołówkiem

Rysowanie ołówkiem to świetny sposób, by pokazać światło słoneczne w lesie. Zaczynasz od wyboru odpowiedniego ołówka. Tu, miękkie ołówki, te z “B” na końcu, są twoimi przyjaciółmi.

Dają ci możliwość tworzenia bogatych cieni i delikatnych linii. Masz kontrolę nad każdym szczegółem. Możesz łatwo dodać cienie pod drzewami liściastymi czy wśród runa leśnego.

Jeśli chcesz uchwycić magię światła, sięgnij po ołówek.

Twoje rysunki mogą pokazać, jak promienie słoneczne przebijają się przez konary drzew. Użyj lekkich ruchów, by dodać subtelne linie światła. Pamiętaj o tym, że każdy szczegół ma znaczenie.

Gdy dodajesz więcej cieni, twoje drzewa stają się bardziej realistyczne. A światło? Wydaje się prawdziwe, jakby właśnie dotarło do runa leśnego.

Technika cieniowania

Kiedy rysujesz, technika cieniowania pozwala Ci dodać trójwymiarowość i głębię do obrazu. Ołówek jest świetnym narzędziem do tworzenia mocnego kontrastu między światłem a cieniem.

Możesz także użyć mieszanej techniki, łącząc kredkę i cienkopis, aby uzyskać interesujące efekty. Rysowanie na brązowej kartce z białą kredką i cienkopisem daje silny kontrast między światłem a cieniem.

To pozwoli Ci nadać Twojemu obrazowi realistyczny wygląd.

Użycie kredki i pasteli

Kredka jest świetna do malowania, ponieważ można nią uzyskać bardziej intensywne kolory niż ołówkiem. Jest też mniej podatna na rozmazywanie się. Malowanie kredką wymaga jednak więcej precyzji i cierpliwości.

Połączenie kredki z cienkopisem daje ciekawe efekty na rysunkach.

Pastele są również świetnym narzędziem artystycznym, ponieważ można nimi uzyskać żywe kolory i interesujące efekty. Są miękkie i dają się łatwo wycierać, co umożliwia tworzenie różnych tekstur i efektów światła na rysunku.

Można je również łączyć z innymi technikami rysunkowymi, co pozwala uzyskać unikalne efekty w pracy artystycznej.

Malowanie akwarelami

Gdy już opanujesz techniki kredki i pasteli, malowanie akwarelami może być wyzwaniem dla początkujących. Akwarela jest wszechstronnym narzędziem artystycznym, a dobra para pędzli i dobrze wybrany papier o gramaturze 300 g/m2 to klucz do sukcesu.

Technika suchego pędzla pozwala na rysowanie detali, a poprzez wykorzystanie tej techniki możesz uzyskać niesamowite efekty świetlne w swoich pracach akwarelowych. Pamiętaj, że lessowanie pozwala uzyskać głębokie kolory, co jest istotne przy malowaniu przepięknych promieni słonecznych przebijających się przez korony drzew.

Etapy rysowania promieni słonecznych przeszywających korony drzew

Rysujesz promienie słoneczne przenikające przez korony drzew, zaczynając od planowania kompozycji. Określasz kierunek światła, rysujesz pierwsze linie, a potem dodajesz szczegóły i głębi.

Zapraszam do odkrywania więcej!

Planowanie kompozycji

Planowanie kompozycji to kluczowa część rysunku drzew w lesie. Zacznij od pnia drzewa i skieruj się ku górze, pokazując zarówno korzenie, jak i gałęzie. Dzięki temu uda ci się oddać wiek i wielkość drzewa.

Następnie określ kierunek światła, które wpływa na kształt cienia i oświetlenie poszczególnych elementów. Będzie to miało istotny wpływ na ostateczny wygląd twojego rysunku, dodając mu realizmu i dynamiki.

Ważne jest także zwrócenie uwagi na proporcje i perspektywę. Drzewa powinny być umieszczone w taki sposób, aby oddać naturalne ustawienie i relacje przestrzenne. Połączenie tych elementów pozwoli ci stworzyć realistyczną i przekonującą kompozycję lasu, w której promienie słoneczne pięknie się przebijają przez korony drzew.

Teraz nie patrz od razu na efekt końcowy. Skup się na tym, jak umiejscowić elementy na całym obszarze rysunku, tak aby stworzyć spójną kompozycję. Pamiętaj, że planowanie kompozycji będzie miało duże znaczenie na dalszych etapach twojego rysunku.

Określenie kierunku światła

Gdy już ustalisz kompozycję, przejdź do określenia kierunku światła. Patrz, jak słońce oświetla drzewa, gdzie pada cień i jakie obszary są najbardziej nasłonecznione. Uważnie obserwuj, jak promienie padają na gałęzie i liście, tworząc kontrasty i głębie.

W ten sposób stworzysz realistyczne efekty świetlne na swoim rysunku.

Zauważ, że światło może odbijać się od różnych powierzchni, nadając im jaśniejszy lub ciemniejszy wygląd. Światło słoneczne może być bardzo dynamiczne w lesie, w zależności od pór dnia i warunków atmosferycznych.

Wykorzystaj tę zmienność, aby nadać swojemu rysunkowi charakterystyczny klimat i życie.

Kiedy określisz kierunek światła na twoim rysunku, pamiętaj o subtelnych cieniach i refleksach, które dodadzą realizmu. Postaraj się oddać grę świateł i cieni w sposób, który odda naturalną dynamikę lasu oraz piękno promieni słonecznych przenikających przez korony drzew.

Rysowanie pierwszych linii

Teraz, gdy zaczynasz rysować promienie słoneczne, pierwszym krokiem jest stworzenie linii, które wyznaczą kierunek światła. Możesz użyć ołówka lub pędzla, aby delikatnie przedstawić te linie na papierze.

Pamiętaj, że linie te będą określać kierunek światła w twoim rysunku, więc staraj się je kreślić ostrożnie i precyzyjnie.

Teraz, kiedy masz już wykreślone pierwsze linie, przejdź do dodawania szczegółów i głębi. Warto pomyśleć o tym, jak światło przenika przez liście drzew i jak to wpływa na ich wygląd.

Dodając cienie i kontrasty, możesz jeszcze bardziej podkreślić ten efekt. Teraz możesz przejść do kolejnego etapu – dodawania intensywności światła poprzez odpowiedni dobór kolorów.

Teraz, kiedy masz już wykreślone pierwsze linie, przejdź do dodawania szczegółów i głębi. Warto pomyśleć o tym, jak światło przenika przez liście drzew i jak to wpływa na ich wygląd.

Dodając cienie i kontrasty, możesz jeszcze bardziej podkreślić ten efekt. Teraz możesz przejść do kolejnego etapu – dodawania intensywności światła poprzez odpowiedni dobór kolorów.

Po zakończeniu tych kroków, będziesz miał solidną bazę do dalszego rozwijania swojego rysunku promieni słonecznych przeszywających korony drzew.

– Przykłady i studia przypadków

Dodawanie szczegółów i głębi

Kiedy już narysowałeś pierwsze linie, teraz przychodzi czas, aby dodać więcej szczegółów. Im więcej detali dodasz, tym bardziej realistyczny będzie twój rysunek. Możesz skupić się na gałęziach, liściach i drobnych owadach, aby nadać rysunkowi głębi.

Dodawanie cieni i kontrastów kolorystycznych pomoże w stworzeniu iluzji trójwymiarowości. Staraj się wyrazić różne faktury, takie jak chropowatość drzewa lub lśnienie liści.

To sprawi, że twoje dzieło będzie bardziej realistyczne i atrakcyjne dla oka.

Wykorzystanie kolorów do zaznaczenia intensywności światła

Kiedy rysujesz promienie słoneczne, ważne jest używanie odpowiednich kolorów, aby oddać intensywność światła. Poprzez dobranie odcieni i gradiację kolorów, możesz uzyskać efektujące świetlne, które sprawią, że twoje rysunki będą wyglądać realistycznie.

Możesz eksperymentować z efektami świetlnymi w akwareli, aby dodać jeszcze więcej dynamizmu do swoich obrazów.

Dobór odpowiednich odcieni

Kiedy wybierasz kolory do rysunku, pamiętaj, że barwy dopełniające tworzą silny kontrast. Używaj ich z umiarem. Jeśli chcesz stworzyć harmonijną kompozycję, dobierz barwy analogowe.

Pamiętaj, aby nie przesadzać z ich użyciem. Gdy malujesz cienie, stosuj “światło odbite – kolor cienia”, czyli użyj kolorów z otoczenia. Np. jeśli rysujesz cień na trawie, użyj koloru zieleni z otoczenia.

Kolor biały odbija 100% światła, a czarny 0%. To ważne przy wyborze odcieni do rysunku.

Teraz, przejdźmy do omówienia technik rysunkowych i ich wpływu na przedstawienie intensywności światła w twoich pracach.

[Next Heading]: Gradiacja kolorów

Gradiacja kolorów

Kiedy zdecydujesz się na gradiację kolorów w twoim rysunku, pamiętaj, że im ciemniejszy kolor, tym szybciej nagrzewa się. Białe kolory odbijają 100% światła, czarne natomiast nie odbijają nic.

Ciemniejsze kolory wpływają na wyższą temperaturę przez nagrzewanie się w szybszym tempie. To przydatne, gdy chcesz oddać intensywność światła słonecznego przeszywającego korony drzew.

innymi słowy, kolorystyka może wpłynąć na percepcję światła w twoim rysunku.

Efekty świetlne w akwareli

Podczas malowania akwarelą, efekty świetlne odgrywają ważną rolę. Możesz wykorzystać technikę mokrego malowania, nakładając farbę na wilgotny papier. To pozwoli uzyskać płynne i delikatne przejścia kolorów.

Światło i cień w akwareli tworzą realistyczne efekty, co daje możliwość stworzenia głębi i realizmu w Twoich obrazach. Ważne jest dobranie odpowiednich odcieni oraz gradiacja kolorów, by zaznaczyć intensywność światła.

Stosując te techniki, będziesz w stanie uchwycić magię promieni słonecznych przeszywających korony drzew na Twoich obrazach.

– Papier do rysowania

– Farby akwarelowe

– Technika mokrego malowania

– Światło i cień

– Odcienie kolorów

Zastosowanie technik mieszanych

Zastosowanie mieszanym technik rysowania, np. łączenie akwareli z ołówkiem lub pasteli olejnych z kredkami. Czytaj więcej!

Połączenie akwareli z ołówkiem

Możesz uzyskać delikatny efekt, łącząc akwarelę z ołówkiem. Ta technika idealnie nadaje się do ilustracji książek dla dzieci. Rysując najpierw ołówkiem, a następnie używając akwareli, można uzyskać szczegółowe i piękne obrazy.

W ten sposób możesz stworzyć wyjątkowe ilustracje, które będą zachwycały czytelników.

Jedną z zalet połączenia akwareli z ołówkiem jest możliwość rysowania delikatnych linii za pomocą ołówka, a następnie dodawania koloru i głębi przy użyciu akwareli. Możesz eksperymentować z różnymi technikami cieniowania i warstwowania kolorów, aby uzyskać interesujące efekty świetlne i trójwymiarowość w swoich ilustracjach.

To połączenie technik rysunkowych daje dużą swobodę twórczą i umożliwia tworzenie unikalnych dzieł sztuki.

Użycie pasteli olejnych z kredkami

Wykorzystanie pasteli olejnych z kredkami oferuje ciekawe efekty artystyczne, łącząc cechy malowania i rysunku. Możesz używać ich na papierze lub podobrazie malarskim. Kolorowy papier lepiej się sprawdza niż ten biały.

Pastele olejne są alternatywą dla tradycyjnych kredek.

Przykłady i studia przypadków

7. Przykłady i studia przypadków: Analiza dzieł znanych artystów i omówienie własnych prac pomoże ci zrozumieć, jak wykorzystać techniki rysowania promieni słonecznych w swoich własnych projektach.

Sprawdź, jak mistrzowie sztuki radzą sobie z tym tematem, a być może znajdziesz inspirację do własnych eksperymentów artystycznych. Czekamy na twoje odkrycia!

Analiza dzieł znanych artystów

Analiza obrazu “Nalewająca mleko” Johanness Vermeera pokaże, że jest on namalowany olejem na płótnie. Barwna paleta składa się z ciepłych i zimnych tonów, z dominacją odcieni beżów.

Światło na obrazie jest naturalne, rozproszone, pochodzące z lewego górnego rogu. Obraz emanuje spokojem i harmonią.

Po przeanalizowaniu tych dzieł sztuki dostrzeżesz różne techniki artystyczne, których można użyć podczas rysowania światła słonecznego przenikającego przez lasy i korony drzew.

Warto zauważyć inspiracje płynące z tych znanych dzieł sztuki i zastosować je w swojej własnej pracy twórczej. Dowiedz się więcej o nich, aby ulepszyć swoje własne umiejętności artystyczne.

To może być inspirujące!

Teraz możemy przejść do omówienia własnych prac, abyśmy mogli podzielić się ze sobą swoimi osobistymi refleksjami, a potem przygotować się do dalszych wskazówek i porad dla początkujących.

Omówienie własnych prac

Twoje prace opowiadają o technikach rysowania promieni słonecznych w lasach. Twoja twórczość jest zainspirowana japońskimi koncepcjami, takimi jak komorebi. Mieszkałeś przez długi czas w Japonii, co wpłynęło na twoje prace.

Opublikowałeś cztery książki, w tym “Planeta K.” w 2020 roku, co pokazuje twoją aktywność twórczą. W swoich pracach używasz technik graficznych takich jak akwaforta i drzeworyt.

Twój artykuł został opublikowany 19 marca 2021 roku, co pokazuje aktualność twojej twórczości.

Wskazówki i porady dla początkujących

Oto kilka wskazówek dla początkujących artystów, których warto przestrzegać:

1. Zacznij od obserwacji rzeczywistości i przyglądania się, jak światło słoneczne wpływa na otoczenie.

2. Ćwicz regularnie, eksperymentuj z różnymi technikami rysowania promieni słonecznych i korzystaj z różnorodnych materiałów artystycznych.

3. Nie bój się popełniać błędów – każdy artysta uczy się na swoich pomyłkach i doświadczeniach!

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o rysowaniu promieni słonecznych w lesie, zapraszam do dalszej lektury!

Jak unikać typowych błędów

Unikaj błędu niedokładnego rozpoznania źródła światła. Analizuj, jak promienie słoneczne wpływają na otoczenie. Planuj kompozycję rysunku i zwróć uwagę na kierunek i intensywność światła, unikając nadmiernej intensywności kolorów.

Staraj się unikać przypadkowego przeładowania kompozycji, unikając dodawania zbyt wielu szczegółów.

Jak rozwijać swoje umiejętności

Aby rozwijać swoje umiejętności, regularnie ćwicz rysunek. Eksperymentuj z różnymi stylami i technikami. Znajdź inspirację w otaczającym świecie. Edukacja artystyczna i konstruktywna krytyka mogą pomóc w identyfikacji mocnych i słabych stron.

Istotną rolę odgrywa też eksploracja różnych form sztuki, takich jak malarstwo i rzeźba. Nie zapomnij o kontynuowaniu nauki i poznawaniu nowych technik, aby stale się rozwijać.

Regularne praktykowanie i eksperymentowanie z rysunkiem pozwoli Ci rozwijać swoje umiejętności artystyczne.

To jak unikać typowych błędów, a jednocześnie rozwijać swoje umiejętności, różni się w zależności od każdego artysty. Jednak regularna praktyka oraz eksperymentowanie z różnymi technikami to klucz do sukcesu.

Ważne jest również szukanie inspiracji w otaczającym świecie oraz zgłębianie wiedzy w dziedzinie sztuki. Poszukiwanie konstruktywnej krytyki i dążenie do stałego doskonalenia się również są istotne dla rozwoju umiejętności artystycznych.

Pozostań otwarty na nowe pomysły i techniki, a twoje umiejętności będą się stale polepszać.

Podsumowanie i zakończenie

You’ve learned various techniques for drawing sunlight in forests and through tree canopies. These techniques include using pencils, shading, pastels, and watercolors. When drawing sunlight penetrating tree crowns, it’s important to plan the composition, determine the direction of light, draw initial lines, and add details for depth.

Choosing suitable shades and color gradation are critical to capturing light intensity effectively. Experimenting with mixed techniques like combining watercolors with pencils or oil pastels with crayons can add depth to your artwork.

Examining famous artists’ works and reflecting on your own pieces can help improve your skills. To avoid common mistakes and enhance your abilities, practice patience and perseverance.

By following these tips and continually exploring new ideas, you can elevate your artistic mastery.

Często Zadawane Pytania

1. Co to są techniki rysowania promieni słonecznych przebijających się przez lasy i korony drzew?

Techniki te to metody, które pozwalają artystom na realistyczne przedstawienie promieni słonecznych przenikających przez gęste korony drzew, zarówno liściastych jak i iglastych.

2. Jak mogę zastosować te techniki do rysowania drzew iglastych i liściastych?

Rysując drzewa iglaste, skup się na kształcie konarów i gałęzi. W przypadku drzew liściastych, zwróć uwagę na szczegółowe podszycie i formy korony drzew.

3. Czy te techniki są skuteczne podczas rysowania innych elementów lasu, takich jak runo leśne czy spróchniałe pnie drzew?

Tak, te techniki można również zastosować do rysowania detali takich jak runo leśne czy spróchniałe pnie drzew, które dodają realistycznego efektu do twojego obrazu.

4. Czy mogę użyć tych technik do rysowania owadów, takich jak mrówki czy korniki, na konarach drzew?

Oczywiście! Rysując owady na konarach czy gałęziach, pamiętaj o zachowaniu proporcji i szczegółowości.

5. Czy te techniki są skuteczne podczas rysowania różnych typów lasów, takich jak te w Dolinie Prądnika czy wzgórzach Oleszeńskich?

Tak, te techniki można zastosować do rysowania różnych typów lasów. Bez względu na to, czy rysujesz las w Dolinie Prądnika, czy na wzgórzach oleszeńskich, kluczowe jest obserwowanie i dobranie odpowiednich detali.

6. Czy mogę zastosować te techniki do rysowania innych scenek przyrodniczych, takich jak ptasie gniazda czy konwalie?

Tak, techniki te są uniwersalne i mogą być zastosowane do rysowania różnych scenek przyrodniczych, w tym ptasich gniazd i kwiatów takich jak konwalie.

Referencje

  1. https://sztamborska.pl/jak-uzywac-swiatla-i-cienia-w-rysowaniu-postaci/
  2. https://zpe.gov.pl/a/lasy-rownikowe/DPjjE2mux
  3. https://www.sealart.pl/blog/najpopularniejsze-techniki-rysunkowe (2022-05-20)
  4. https://domin-krakow.pl/techniki-rysunkowe-sposob-na-nude/
  5. https://artakademia.com/blog/jak-malowac-akwarela-11-wskazowek-od-artystow-kurs-rysunku-artakademia/
  6. https://artakademia.com/kursy-rysunku-i-malarstwa/nauka-rysunku-jak-narysowac-drzewo-krok-po-kroku/
  7. https://konstantynowo.poznan.lasy.gov.pl/budowa-warstwowa-lasu
  8. https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/23553/3/B_%20Jerzakowska_Audiodeskrypcja_malarstwa_wyznaczniki_gatunku_i%20_ich_realizacje_tekstowe.pdf
  9. https://www.zapomnianesny.pl/wp-content/ebooks/Tu%20byl%20las%20-%20Antologia.pdf
  10. https://cgwisdom.pl/blog/digital-painting-triki-z-kolorami-jak-wybierac-ciekawe-kolory-do-rysunku-poradnik.html?srsltid=AfmBOopXipOAfzapMaFUPkJbaKAGEd7zlZYGME0hHj_B60m3Cuq07S-p (2020-01-20)
  11. https://taniebudowanie24.pl/porady/wspolczynnik-odbicia-swiatla-a-dobor-kolorow-na-elewacje-b14.html (2023-11-14)
  12. https://tikkurila.pl/dla-profesjonalistow/kolory/q666-q666
  13. https://natureartgallery.pl/inspiracje/?u=rola-swiatla-i-cienia-w-malarstwie-akwarelowym
  14. https://evelsa.pl/co-to-jest-swiatlotrwalosc-akwareli-akwarele-dla-poczatkujacych/
  15. https://fiorelki.pl/w-co-sie-bawic/akwarela-laczenie-technik/
  16. https://www.astrapolska.pl/pl/aktualnosci/jak-malowac-pastelami-olejnymi/
  17. https://artfreak.pl/przykladowa-analiza-dziela-sztuki-malarstwo/
  18. http://sztukakrajobrazu.pl/kosiacka_Beck_ewa.pdf
  19. https://bip.trzemeszno.pl/files/file_add/download/2951_prognoza-os-mpzp-czesci-wsi-wymyslowo-gm.-trzemeszno_xi_23.pdf (2023-11-23)
  20. http://rmikusek.pl/wp-content/uploads/2019/07/02_42-poradnik_ornitologa_www.pdf (1979-04-29)
  21. https://artmaker.pl/pl/n/Sztuka-kreatywnego-rysowania-jak-rozwinac-swoje-umiejetnosci/5